Noodverlichting eisen

Bij de wet- en regelgeving voor noodverlichting dient men rekening te houden met drie verschillende bronnen die het alle drie vanuit een verschillend perspectief bekijken. Het gaat hier om het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), de normen volgens de NEN en de Arbowet.

Het nieuwe Besluit bouwwerken leefomgeving

Per 1 januari 2024 is het Bouwbesluit 2012 vervangen voor het Besluit bouwwerken leefomgeving. De wijziging heeft vooral betrekking op de procedures. Voorschriften voor noodverlichting zijn niet veel veranderd.

Wet en regelgeving voor bestaande gebouwen

Voor bestaande bouw wordt nog gekeken naar het noodverlichting Bouwbesluit 2012, voor nieuwbouw en verbouwingen wordt naar het Besluit bouwwerken leefomgeving gekeken.

Noodverlichting volgens het Besluit bouwwerken leefomgeving

In het meest recente Bbl staat uitgebreid beschreven dat de eigenaar van een gebouw verantwoordelijk is voor de veiligheid van de gebruikers. Dit geldt voor bestaande bouwwerken en voor nieuwbouw. De minimale bouw- en gebruiksvoorschriften voor een gebouw met betrekking tot veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid, energiezuinigheid en milieu zijn hierin opgenomen.

De wettelijke eisen voor noodverlichting staan in hoofdstuk 6 van het Bbl beschreven. Hierin staan de strikte eisen vastgelegd waaraan noodverlichtingsarmaturen moeten voldoen.

Eisen voor noodverlichting volgens de Arbowet

Hier gaat het over adequate noodverlichting. In de Arbowet staat dat de werkgever verantwoordelijk is voor de veiligheid van de medewerkers, bezoekers en leveranciers van zijn gebouwen. Hij moet dus maatregelen nemen om te zorgen dat de gebruikers het gebouw veilig kunnen verlaten via de nooduitgangen.

Wettelijke vereisten van noodverlichting

Noodverlichting moet op een duidelijk zichtbare plaats hangen. De routes moeten adequaat zijn aangegeven met doeltreffende maatregelen, zoals vluchtrouteaanduiding en vluchtweg verlichting, zodat de nooduitgangen makkelijk gevonden worden.

Samen zorgt dit ervoor dat iedereen in een noodsituatie veilig het gebouw kan verlaten. Het Arbobesluit geeft met concrete regels invulling aan de Arbowet. Hierbij wordt de NEN-EN 1838 toegepast als norm. Deze norm vult het begrip ‘adequate noodverlichting’ in. Verder op deze pagina gaan we onder andere in op de NEN normen.

Normen volgens de NEN

De belangrijkste artikelen binnen de NEN voor noodverlichting zijn NEN-EN 1838 en NEN 1010. In de NEN gaat het niet om wetgeving, maar om normering. Normen leggen specifieke afspraken vast over producten, diensten of processen. De NEN is gebaseerd op internationale afspraken die gemaakt zijn binnen de Europese markt. Het zijn Europese normen, geen internationale norm.

NEN-EN 1838 – Toegepaste verlichtingstechniek – Noodverlichting

In de norm NEN-EN 1838 wordt omschreven welke verplichtingen er aan veilige noodverlichting gesteld worden. Er wordt gekeken welke regels in de norm staan in samenwerking met de regels van het land. In Nederland kijken we dan naar het Bbl en het Arbeidsomstandighedenbesluit.

Er wordt in deze normering specifiek ingegaan op de lichttechnische voorschriften waaraan noodverlichting moet voldoen, zoals de posities van noodverlichting, de lux-waarden en kleuren, de kijkafstanden en het voorkomen van verblinding.

NEN 1010 – Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties

De norm NEN 1010 staan de minimum veiligheidseisen beschreven waar laagspanningsinstallaties aan moeten voldoen.

NEN-EN-ISO 7010 – Grafische symbolen

Deze norm definieert wat de wereldwijd gangbare kleuren zijn en wat de geaccepteerde pictogrammen zijn voor vluchtrouteaanduiding.

NEN-EN 50172 – Noodverlichtingssystemen voor vluchtrouteaanduiding

Deze norm gaat over de voorschriften voor het ontwerpen van de noodverlichtingsinstallatie, het onderhouden ervan en het vastleggen van het onderhoud.

NEN-EN 50171 – Noodverlichtingssystemen en centrale voedingssystemen

In deze norm staan voorschriften voor centraal gevoede noodverlichtingssystemen beschreven.

NEN-EN-IEC 60598-2-22 – Bijzondere eisen voor noodverlichting en verlichtingsarmaturen

De norm NEN-EN-IEC 60598-2-22 wordt gebruikt door geaccrediteerde keuringsinstanties voor noodverlichting, zoals DEKRA. Alles waaraan noodverlichting dient te voldoen is hierin vastgelegd.

NEN 2443 – Parkeren en stallen van personenauto’s op terreinen en in garages

Deze norm beschrijft de minimale eisen voor parkeergarages. Belangrijke punten zijn:

• Een onder het meetniveau gelegen functieruimte heeft noodverlichting;
• Een besloten ruimte heeft noodverlichting;
• De noodverlichting geeft binnen 15 seconden na de stroomuitval, minimaal 60 minuten, ten minste 1 lux verlichting op de vloer.

Het is van belang dat gebruikers via de dichtstbijzijnde nooduitgang het bouwwerk veilig kunnen verlaten. De verschillende soorten noodverlichting kunnen hieraan bijdragen. In een besloten ruimte is noodverlichting altijd verplicht.

Specifieke eisen voor noodverlichting accu’s

Accu’s in noodverlichting spelen een cruciale rol bij het voldoen aan de specifieke eisen die worden gesteld door het Bbl, de Arbowet en de normen van de NEN. Deze accu’s werken als een ingebouwde batterij en voorzien noodverlichtingssystemen van de benodigde stroom in geval van stroomuitval.

De algemeen geformuleerde eisen voor noodverlichting, inclusief de specificaties voor accu’s, worden beschreven in het Besluit bouwwerken leefomgeving Artikel 3.101.

Onderhouden van noodverlichting verplicht

Er zijn ook regels voor het onderhouden van noodverlichting. Jaarlijks moet een visuele inspectie gedaan worden van alle armaturen en er moet een logboek bijgehouden worden, pictogrammen moeten goed zichtbaar zijn en de accu’s moeten na afloop van de garantieperiode preventief vervangen worden.

Led-noodverlichting

Alle armaturen van Famostar maken gebruik van led-verlichting. Voor renovaties hebben we een universele renovatieset. Hiermee kunnen armaturen met tl-buizen vervangen worden voor led-armaturen. Het is een afdekplaat die het gat van de oude armatuur afdekt en waarin een kleiner nieuw armatuur gemonteerd kan worden. Dit kan een inbouw- of een noodverlichting opbouw armatuur zijn.

Noodverlichting voor werkplekken met verhoogd risico

Op sommige werkplekken kunnen werknemers door stroomuitval in gevaarlijke situaties terechtkomen. Dit geldt voor werkplekken met gevaarlijke machines of andere bijzondere gevaren, zoals in keukens of laboratoria. Soms is hier individuele verlichting vereist.