De keus: noodverlichting decentraal of centraal?

Waar het gaat om centraal gevoede noodverlichting blijkt de uitspraak “ff centraal” niet snel op te gaan, daar komt in de praktijk nogal wat bij kijken. In een aantal specifieke situaties kunnen de nadelen van centrale systemen minder zwaar wegen, maar in de praktijk zien we dat een decentraal systeem meestal de voorkeur geniet. We geven u de drie belangrijkste redenen.

Reden 1: eenvoudig te plannen

Centrale noodverlichting vraagt om een uitgebreidere planning vooraf. Dit wordt onder andere veroorzaakt door de aanvullende regelgeving over bijvoorbeeld functiebehoud, redundantie en een netspanningsbewaking per brandcompartiment. Ook het bepalen van de benodigde vermogens, het indelen van de groepen en het rekening houden met inschakelpieken vereisen de nodige bijkomende kennis en inzicht.

Reden 2: grote flexibiliteit

Een centraal gevoed noodverlichtingsysteem is sterk gebonden aan het gebouw. Bij iedere wijziging van de functie of indeling van (een deel van) het gebouw zal het systeem daarop aangepast moeten worden. Gebouwen die gedurende de levensduur van de noodverlichtingsinstallatie van indeling veranderen zijn eerder regel dan uitzondering. 

Gebouwen waar flexibiliteit in gebruik gewenst is kunnen met losse decentrale armaturen gemakkelijker worden aangepast met losse decentrale armaturen.

Reden 3: meer veiligheid

Bij een centraal systeem – de naam zegt het al – zijn de noodstroomvoeding, de netspanningsbewaking en het testsysteem op een centrale plek verenigd. Als er iets mis gaat in dit centrale deel, dan faalt het hele systeem. (Single Point Of Failure, SPOF). Als er een defect optreedt in een decentraal noodverlichtingsysteem disfunctioneert slechts één enkel armatuur, wat per definitie meer veiligheid oplevert volgens het .(Single Point Of Failure, (SPOF) principe.

Wanneer dan wel centraal?

Wanneer heeft het dan wel de voorkeur een centraal systeem toe te passen? Dat heeft meestal te maken met financiële overwegingen. Hieronder de drie belangrijkste praktijksituaties waarbij het voordeliger kan zijn te kiezen voor centraal dan voor decentraal.

Situatie 1: hoge arbeidskosten door vervangen van accu’s

Soms kan het vervangen van accu’s in decentrale armaturen onevenredig veel arbeid kosten doordat er bijvoorbeeld een hoogwerker voor gehuurd moet worden. Aangezien centrale armaturen geen losse accu’s hebben, kan de keuze voor centraal tijd en geld schelen. Bij moderne armaturen, die gebruik maken van moderne accutechnologie, kunnen accu’s langer meegaan als ze optimaal ontworpen zijn. Famostar biedt 8 jaar garantie op accu’s van nieuw geleverde armaturen. De kosten voor het vervangen van accu’s spelen hier dan ook vrijwel geen rol meer.

Situatie 2: algemene verlichting als noodverlichting

De klant kan de wens hebben de algemene verlichting tevens als noodverlichting te willen gebruiken. Da  vraagt om schakelmogelijkheden van de verlichting vraagt en deze functionaliteit heeft een centraal systeem. Ook zijn er aanvullende gegevens (vaak lichtberekeningen of –metingen) nodig om aan te kunnen tonen dat het systeem voldoet aan de eisen uit het Bouwbesluit en de Europese norm NEN-EN 1838.  

Situatie 3: flinke schaalgrootte

Bij grotere noodverlichtingsinstallaties, met bijvoorbeeld meer dan 100 à 150 armaturen, kunnen de aanschaf- en onderhoudskosten lager zijn dan bij een decentraal systeem. 

• De totale aanschafkosten van het centrale systeem en de bijbehorende armaturen zijn bij grotere systemen lager. Bovenop deze aanschaf komen nog wel de kosten voor de bekabeling (waar nodig met functiebehoud), netwachters per brandcompartiment en extra kosten voor de projectbegeleiding.
• De onderhoudskosten kunnen bij grotere systemen lager liggen omdat de accu’s slecht op één plaats vervangen hoeven te worden. De accu’s in een centrale zijn meestal zogenaamde Eurobat accu’s met een theoretische levensduur van meer dan 10 jaar (‘High performance’ of  ‘Long life’). In de praktijk beperkt zich dat door Deze accu’s halen deze levensduur alleen bij de meest optimale gebruikscondities (onder andere niet ideale juiste omgevingstemperatuuren en, het aantal diepontladingen en diepte van de ontlading). In de praktijk is de levensduur meestal tussen de 5 en 6 jaar.

Kortom: wilt u een centraal gevoed systeem toepassen om kosten te besparen, dan is het goed om alle bijkomende kosten vooraf goed in kaart te brengen en mee te nemen in de kostenoverweging.

De juiste onderbouwing

Op basis van voorgaande punten kunnen we de conclusie trekken dat in de meeste gevallen een decentraal gevoed noodverlichtingsysteem de voorkeur geniet boven een centraal gevoede. Vaak is decentraal goedkoper en kent het veel aanvullende voordelen. In enkele gevallen, zoals bij een flinke schaalgrootte, kan centraal een betere oplossing zijn.

Famostar helpt u graag bij het maken van een goede onderbouwing. Wij kunnen u met onze kennis en ervaring ondersteunen bij het opstellen van een overzicht van de exploitatiekosten (Total Cost of Ownership) en het kiezen van de meest geschikte oplossing. Dit is altijd maatwerk en gebeurt niet ‘effe’.